- CAPULUS
- I.CAPULUSpro arca sepulchrali. Vide supra Capularis Senex.II.CAPULUSseu clausulan ensium, Graecis μύκης, (unde Mycenae) quod fungi formam referat, Gallis pomi similitudine pomale, quod vide infra, uti hodiernis Barbaro-Graecis eadem de causa μῆλον, dicitur. Fuêre autem olim militibus cornei, unde κερόκωποι spathae, item eburner, unde ἐλεφαντόδετοι. Ael. Spartian. de Hadriano, c. 10. vestemhumiliman frequenter acciperct ---- capulô vix eburneô spatham clauderet, etc. Ubi gregarii militis habitu Imperatorem incessisle indigitat. Postea Plinii aetate, eburneis fastiditis, argentô caelati sunt etc. Salmas. ad loc. cit. Certe magnâ industriâ ornatos olim, adeoque Regiis insignibus accensitos, exemplis veriis docer ad Claudian. Barthius. Veterum enim inprimis Heroum mos, iis paterua avitaque insignia gestare, ut inde scil. successio nosceretur. Unde Claudian. l. 2. v. 88. s. Laudum, de Tutoris Stiliconis in Imperatores pupillos fide:Quin et Sidonias chlamydes, et cingula baccisAspera, gemmatasque togas, viridesque smaragdisLoricas, galeasque renidentes hyacinthis,Gestatosque patri capulis radiantibus enses,Et variô lapidum distinctas igne coronas,Dividis ex aequo; ne non Augusta supellex,Ornatusque pares geminis heredibus essent.Ubi ineptiunt, qui scapulis legunt. Namque enses illi referebant insignia stirpis Theodosianae, allusione Poetae ad veterum Heroum morem, Papinio clare exressum, Theb. l. 5. v. 725.Ut vero et vultus, et signa Argoa relictisEnsibus, atque humeris amborum intextus Iason;Cesserunt luctus ----- ----- -----Et Ovidio, Met. l. 7. v. 421.Sumpserat ignarâ Theseus pocula dextrâ,Cum pater in Capulo gladii cognovit eburnoSigna sui generis; facinusque excussit ab ore.Quo proin allusit in Psychomachia Irae, doctissimus Vates et nulli Veterum minor, nisi Vanitates Veritatis negotiis praepovere voluisset:Iam capulum retinente manu, sine pondere ferri,Mentis inops, ebur infelix, decorisque pudendiPerfida signa abicit, monumentaque tristia longeSpernit ------ ------Capulus enim fortiter factorum vetera monumenta caelata habuisse indicatur. Quâ eâdem ratione Capulum Regni, Insignia nempe Regia continentem, appellavit idem Ovid. eôd. l. v. 505.Sic ubi mandatam iuvit facundia causamAeacus in capulo Regni nitente sinistrâ:Ne petite auxilium, sed sumite, dixit, Athenae, etc.Vide Casp. Barthium Animadversion. ad Stat. Tom. 3. p. 326. De phrasi vero, Manus in capulo, vide infra Manu ad ferrum: uti de investitura per Capulum Spathae, ubi de Investitura. At cultris capulos, ex radice loti arboris, Aegyptiis factitari consuevisse, dicemus infra, voce Lotos.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.